Προαπαιτούμενα για τον εκπαιδευτικό

Για να εφαρμοστεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα συγγραφής στη Βικιπαίδεια σε σχολείο είναι ζητούμενο είτε να έχει λημματογραφήσει με επιτυχία στη Βικιπαίδεια ο εκπαιδευτικός που το αναλαμβάνει είτε να έχει τη βοήθεια ενός έμπειρου συντάκτη της Βικιπαίδειας στον οποίο δίνεται η δυνατότητα να επισκέπτεται το σχολείο για τις ανάγκες το προγράμματος. Πιο καλά αποτελέσματα υπάρχουν όταν ο εκπαιδευτικός λημματογραφεί παράλληλα με τους μαθητές, αποκτώντας ο ίδιος εμπειρίες τις οποίες μεταφέρει στην τάξη και τις θέτει στην συγγραφική ομάδα ως θέματα συζήτησης. Άλλος ένας παράγοντας επιτυχίας είναι να έχει παρακολουθήσει, ή να παρακολουθεί παράλληλα με το σχολικό πρόγραμμα που εφαρμόζει, το σεμινάριο του «Σχολείου Βικιπαίδειας» για εκπαιδευτικούς ώστε να είναι σε θέση να ενσωματώσει ουσιαστικά τους Πυλώνες Ντελόρ στο εκπαιδευτικό του πρόγραμμα έχοντας επιμορφωθεί βιωματικά σε αυτούς (ιδιαίτερα στον Τρίτο Πυλώνα).

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού

Ο εκπαιδευτικός δεν έχει τον ρόλο του παντογνώστη στο πρόγραμμα συγγραφής στην Βικιπαίδεια. Καλείται να λειτουργήσει ως εκπαιδευτής ενηλίκων, να δουλέψει δηλαδή με την υπάρχουσα εμπειρία των μαθητών ώστε η γνώση να προκύψει από την εργασία στο πλαίσιο λειτουργίας της συγγραφικής ομάδας και όχι από τον ίδιο. Ο ρόλος του είναι απλώς να κατευθύνει και να καθοδηγεί τους μαθητές στους μαθησιακούς στόχους που θέτει.

Η διάταξη της αίθουσας πληροφορικής που δίνει καλύτερες δυνατότητες εφαρμογής του προγράμματος είναι το Π σε συνδυασμό με βιντεοπροβολέα που προβάλλει στην κορυφή του Π την οθόνη του υπολογιστή του εκπαιδευτικού που συντονίζει το μάθημα. ώστε να μπορούν να την παρακολουθούν όλοι οι μαθητές είτε με σήκωμα του κεφαλιού είτε με κλίση αριστερά ή δεξιά από τη δική τους οθόνη. Οι οθόνες των υπολογιστών των μαθητών είναι επιθυμητό να μπορούν να παρακολουθούνται από την οθόνη του εκπαιδευτικού ώστε να προβάλλονται και αυτές κατά βούληση στην κεντρική οθόνη του βιντεοπροβολέα. Σκοπός αυτής της λειτουργικότητας είναι να ελαχιστοποιηθεί η απώλεια πολύτιμου χρόνου για την αναπαραγωγή των παραδειγμάτων από τις οθόνες των μαθητών στην κεντρική οθόνη προβολής, που πολλές φορές δεν επιτυγχάνει. Στο κέντρο της αίθουσας μπορεί να υπάρχει είτε κενό είτε πάγκος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με τις καρέκλες της αίθουσας για τα βιωματικά παιχνίδια.

Δεύτερος ρόλος

Στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση είναι απαραίτητο να υπάρχει δεύτερος εκπαιδευτής στην αίθουσα με τους μαθητές, κάτι που εφαρμόστηκε με εξαιρετική επιτυχία στην Τρίτη Τάξη. Είναι σχεδόν αδύνατο να γίνεται προσπάθεια για ησυχία και συγκέντρωση από το ίδιο άτομο το οποίο αναλαμβάνει τον ρόλο της πραγματοποίησης των στόχων για γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις όταν ο χρόνος υλοποίησης του προγράμματος περιορίζεται σε λιγότερες από 20 συναντήσεις.

Παραδειγματισμός

Οι μαθητές είναι καλό να επιβραβεύονται για τις προσπάθειές τους και να χρησιμοποιείται θετική γλώσσα στις επισημάνσεις του καθηγητή που αποσκοπούν στη βελτίωσή τους. Όταν στους μαθησιακούς στόχους εμπεριέχεται η ορθή άσκηση κριτικής δεν μπορεί να ασκείται κριτική από τον εκπαιδευτικό προς τους μαθητές και όταν ασκείται κριτική από μαθητή σε μαθητή αυτή πρέπει να σταματά με τρόπο και να γίνεται σε δεύτερο χρόνο αντικείμενο συζήτησης με σεβασμό στα φυσικά πρόσωπα. Ακόμα και μία αστοχία από τον εκπαιδευτικό είναι εις βάρος των μαθησιακών στόχων που προσπαθεί να επιτύχει, αν δεν χειριστεί το ζήτημα κατάλληλα εκθέτοντας τον εαυτό του για την αστοχία του και εντάσσοντας το λάθος του στην μαθησιακή διαδικασία.

Επίτευξη & βιωσιμότητα υγιών στάσεων

Όσα κατακτούνται από την συγγραφική ομάδα δεν περιορίζονται στον χώρο και χρόνο του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού προγράμματος. Σε ανύποπτο χρόνο και δοθείσης ευκαιρίας ο εκπαιδευτικός καλείται να κάνει χρήση του υλικού που έχει δουλευτεί με την συγγραφική ομάδα ώστε να ενισχύσει την υιοθέτηση των υγιών στάσεων στις οποίες αποσκοπεί το εκπαιδευτικό πρόγραμμα με αφορμή τη συγγραφή στη Βικιπαίδεια.

Εκπαιδευτικές επισκέψεις

Είναι σκόπιμο να πραγματοποιήσει η ομάδα εκπαιδευτικές επισκέψεις ή εκδρομές και να τις συνδέσει με τη λημματογράφηση στη Βικιπαίδεια ή γενικότερα με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Οι επισκέψεις αυτές μπορούν να αφορούν μουσεία, βιβλιοθήκες, χώρους και τοπία πολιτισμού, ιστορικούς, αρχαιολογικούς κ.λπ. οι οποίες για να πραγματοποιηθούν, στα πολιτιστικά προγράμματα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για παράδειγμα, χρειάζεται να δηλωθούν δύο ακόμη εκπαιδευτικοί στο πρόγραμμα με σκοπό την δυνατότητα συνοδείας σε επίσκεψη ή εκδρομή.

Θεματικές λημματογραφήσεις

Αφότου η συγγραφική ομάδα αποκτήσει εμπειρία και δεξιότητες στη συγγραφή (κάθε μαθητής έχει δημιουργήσει λήμμα στο προσωπικό του πεδίο ενδιαφέροντος) μπορεί να αποφασίσει να παρουσιάσει συντονισμένο έργο μέσα από θεματικές λημματογραφήσεις. Μια στοχοθεσία μπορεί να αφορά, για παράδειγμα, τον επαγγελματικό προσανατολισμό με λημματογράφηση επαγγελμάτων στη Βικιπαίδεια από τους μαθητές. Η ομάδα θα μπορούσε να αποφασίσει επίσης να δημιουργήσει και να βελτιώσει λήμματα στην κατηγορία του εκφοβισμού π.χ., για την ιστορία και τον πολιτισμό της περιοχής της ή για στοιχεία πολιτισμού της πατρίδας του κάθε μαθητή. Η τελευταία επιλογή γεφυρώνει τις σχέσεις των μαθητών της συγγραφικής ομάδας και προσφέρει την ευκαιρία να αυξηθεί η αλληλοεκτίμηση μεταξύ των μαθητών, καθώς τα ιδιαίτερα στοιχεία πολιτισμού του καθενός συζητούνται στην ομάδα κατά τη συγγραφή τους και παρουσιάζονται ως δημιουργημένα εγκυκλοπαιδικά λήμματα στους υπόλοιπους μαθητές του σχολείου δημιουργώντας το αίσθημα της ισοτιμίας και της αποδοχής στη σχολική κοινότητα.

Αποφυγή ακτιβιστικών δράσεων από ανήλικους μαθητές

Στην Ελλάδα ο αρχαιολογικός νόμος, με βάση την υπουργική απόφαση που τον οριοθετεί, είναι ασύμβατος με την ανάρτηση φωτογραφικού ή άλλου υλικού αρχαιοτήτων στο αποθετήριο της Βικιπαίδειας καθώς το περιεχόμενο εκεί υπάγεται σε καθεστώς ελεύθερης εμπορικής χρήσης. Προς αποφυγή μελλοντικών διώξεων από το Κράτος οι φωτογραφίες με θέμα ελληνικές αρχαιότητες πρέπει να αναρτώνται στη Βικιπαίδεια κατόπιν έγγραφης παραχώρησης άδειας από την εκάστοτε αρχαιολογική υπηρεσία.

Δημιουργία blog

Έχει δειχθεί ότι η δημόσια καταγραφή σε ιστοσελίδα-blog της ομάδας συγγραφής του σχολείου (wikiclub), λήμμα προς λήμμα για κάθε μαθητή – συντάκτη στη Βικιπαίδεια, είναι καλή πρακτική που προσδίδει κίνητρο και ενεργοποιεί τους μαθητές, οι οποίοι προσμένουν να δουν να δημοσιεύεται το έργο τους στο πλαίσιο της σχολικής τους δράσης.

Χρήση ψηφιακών συγγραφικών εργαλείων

Για την πιο επιτυχημένη διεξαγωγή των σχολικών προγραμμάτων συγγραφής στη Βικιπαίδεια χρησιμοποιούνται ειδικά ψηφιακά συγγραφικά εργαλεία που έχουν αναπτυχθεί μέσα στη Βικιπαίδεια για τις ανάγκες των επιμορφούμενων στη συγγραφή λημμάτων, όπως αυτά έχουν προκύψει από την εμπειρία των εκπαιδεύσεων. Τα εργαλεία συγγραφής λημμάτων ενεργοποιούνται με απλό τρόπο από τον ίδιο τον συντάκτη, όμως δεν είναι άμεσα εμφανή σε κάποιον που προσπαθεί να συγγράψει χωρίς καθοδήγηση. Με τη χρήση τους παρέχεται δυνατότητα για:

  • δημιουργία σελίδων και δημοσίευσή τους με απλά κλικ
  • προετοιμασία λημμάτων σε ιδιωτικό χώρο ανάπτυξης και διαχείρισης σελίδων
  • εξαιρετικά αυξημένη ποιότητα λημμάτων
  • καλλιέργεια δομημένης σκέψης
  • συμμετοχή μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες